त्रिवार वंदन तुला..!!

संभाजी राजांच्या कारकीर्दीचा एकूण ८ वर्षे आणि ८ महिन्यांचा काळ विलक्षण धामधुमीचा ठरला.सिद्दी,पोर्तुगीज,इंग्रज आणि मुघल हे चार शत्रू..त्यातही मराठेशाही नष्ट करण्याची प्रतिज्ञा घेऊन महाराष्ट्रात उतरलेला औरंगजेब ! या अल्पकाळात सुमारे सव्वाशे लढाया केल्या.औरंगजेबाने चिडून आपला मोगली किमाँश जमिनीवर आपटला होता आणि शंभुराजेंचे पारिपत्य केल्याशिवाय पगडी डोक्यावर किमाँश न घालण्याची प्रतिज्ञा केली.त्याच्या ७ लाखाच्या फौजेशी आपल्या सामर्थ्यानिशी ९ वर्षे शंभुराजेंनी झुंज दिली. हा जगाच्या इतिहासातील एक अपूर्व महापराक्रम आहे..

बुधभूषणम् :

 

तस्यात्मजः शंभुरिति प्रसिद्धः समस्तसामंतशिरोवतंसः |
यः काव्यसाहित्यपुराणगीतकोदण्डविद्यार्णवपारगामी ||
विविच्य शास्त्राणि पुरातनानामादाय तेभ्यः खलु सोयमर्थम् |
करोति सद्ग्रंथममुं नृपालः स शंभुवर्मा बुधभूषणाख्व्यम् ||

त्या शिवाजी राजांचा – भोवतीच्या साऱ्या राजेलोकांना शिरोभूषण वाटणारा,
काव्य, साहित्य, पुराण, संगीत, धनुर्विद्या यांचे ज्ञान घेतलेला मी पुत्र – ‘शंभूराजे’ या
नावाने प्रसिद्ध आहे. पुराण ग्रंथांचे विवेचन करून, त्यातील अर्थपूर्ण भाग निवडून मी
शंभू हा ‘बुधभूषणम्’ नावाचा सद्ग्रंथ रचीत आहे.

संभाजी महाराज यांच्यावरील पुस्तके :

छावा -शिवाजी सावंत

संभाजी -विश्वास पाटील

खरा संभाजी – नामदेवराव जाधव

शिवपुत्र संभाजी – कमल गोखले

छत्रपती संभाजी महाराज – वा. सी. बेंद्रे

छत्रपती संभाजी स्मारक ग्रंथ – डॉ. जयसिंगराव भाऊसाहेब पवार